Jan Veth ( 1864 – 1925) was een beschouwer. Een kunstenaar en schrijver over kunst die de wereld om hem heen vastlegde in verf én woorden. Hij groeide uit tot een beroemd portretschilder, zijn werken getuigen van een indrukwekkend observatievermogen. Behalve als schilder drukte Veth ook als kunstcriticus een grote stempel op de artistieke ontwikkelingen van zijn tijd. Hij stond aan de wieg van Museum Rembrandthuis én zag als een van de eersten in Nederland het talent van Vincent van Gogh.
In deze lezing zal conservator 19de eeuw Quirine van der Meer Mohr een introductie geven op de tentoonstelling Het oog van Jan Veth. Schilder en criticus rond 1900. Hoe kwam deze bijzondere expositie, de eerste grote overzichtstentoonstelling over deze kunstenaar uit Dordrecht, tot stand? Het leven en werk van Jan Veth wordt bezien door het oog van de kunstenaar zelf, gebruikmakend van de vele schetsboeken, tekeningen, brieven en foto's die van de kunstenaar bewaard zijn gebleven. Zijn blik staat centraal, zijn kijk op zijn modellen en op kunst. Er wordt dieper ingegaan op Veths weg naar een succesvol portretschilder en invloedrijk kunstcriticus. Speciale aandacht is er voor de periode tussen 1880 en 1900, de vormende jaren waarin Veth belangrijke keuzes voor zijn carrière maakte.
Onderzoeker Nina Reid, die ook meewerkte aan de publicatie Het oog van Jan Veth. Schilder en criticus rond 1900, zal vervolgens verder ingaan op Jan Veth als kunstcriticus en hoe zijn blik hem tot een vlijmscherpe en invloedrijke schrijver over kunst maakte. Hij begon al met het schrijven van kritieken toen hij 21 was en bleef schrijven tot zijn overlijden in 1925. Zijn vroegste teksten publiceerde hij in De Nieuwe Gids, het lijfblad van de jonge, ambitieuze kunstenaars en schrijvers die bekend zijn geworden als de Tachtigers. Ook wordt er stilgestaan bij de bijzondere relatie die Jan Veth had met het Dordrechts Museum.
